دردناک ترین دردِ علی (ع) جهل مقدس مردمانی است که فرق ایمان را با نام خداوند و به قصد قربت می شکافند. من معتقدم همه وجوه دیانت در مکتب آزادی بخش خداوند محصول شیرین عقلانیت است. هیچ چیزی برای بشر ترسناک تر از انکار عقـل و اندیشــه در مقابل تعصّب مقدس نیست. هیچ موجـودی مخوف تر و درّنده تر از او نیست که ردای پر تکلّف و بی مغزی از ظواهر شریعت را می پوشد و آن را همه ی حقیقتِ دین و غایت اراده حق می انگارد. در غربت و اندوه علی همین بس که او دُرّ علم و اندیشه و گوهر تمام عیار عقلانیت در زمانه ی جهل و تزویر و هوس بود. علی با او که دست بسته نماز گزارده و خلفای پیشین را مدح کند نمی جنگد، اما بر آبروی آن که درهمی از بیت المال را به ناحق می ستاند چوب حراج می زند. علی حتی بر دستان منتقد هتّاک خود زنجیر نمی زند، امنیت او را به مخاطره نمی اندازد و حقوقش را قطع نمی‌کند ؛ اما ریشه ی بدعت و فتنه را حتی اگر در اردوگاه قاریان دائم الذکر باشد می خشکاند و سر می بُرد. علی با قرآن های بر نیزه رفته می جنگد تا حقیقت و عقلانیت قربانی ظواهر پوچِ صاحبان تزویر و هوس نشود. برای آن ها فضیلتِ قرآن در تکرار خواندن است و بس ، اما علی قرآن را زندگی می‌کند. علی تجسّم روح کتاب خداست. پس آن که علی را ندارد پوستین بی جان قرآن برایش چه سود ؟!