این روزها حجم وسیعی از حریمدریها و هنجارشکنیها در ملاء عام - به بهانۀ بهار طبیعت و تعطیلات نوروزی - ، و انتشار گستردۀ آنها به لطف شبکههای اجتماعی نقل محافل شده است. هرکسی از ظنّ خود تحلیلگر چرایی این پدیده و نظریهپرداز چگونگی حل مساله است. بسیاری آن را نوعی ولنگاری و اباحهگری میدانند که دستگاه انتظامی و قضایی در وهله اول و نهادهای مرتبط با گردشگری و مدیریت شهری در مرتبه بعدی مقصران بزرگ آن هستند. من اما معتقدم پیش از ابتلا به خطای محاسباتی، باید دید که آیا بروز چنین رفتارهایی از قاطبۀ مردم و خاصه جوانان، بنیانپایه بوده و اساس فکری و اعتقادی دارد؛ یا اینکه بر پایۀ اوهام و هیجانات و شبهات شکل گرفته است ؟!
مستحضرید که نوع انسان موجودی تربیتپذیر، و تربیت امری اکتسابی است. اساساً سبک زندگی و ارزشهای عرفی و اخلاقی انسان با باورهای او رابطهای مستقیم دارند. سرمنشاء رفتارهای دینی نیز باورهای عقلانی و ایمانی است. قدر مسلم اگر مبانی فکری و عُقلایی اسلام عزیز در جامعه تضعیف شده یا به درستی منتقل نشود، دلیلی بر التزام عملی شهروندان به شعایر و شریعت نخواهد بود. چه که اینها قراردادهایی اجتماعی از نوع توقف پشت چراغ قرمز و ... نیست که بتوان با مرّ قانون، جامعه را بهسوی آنها هدایت کرده یا از آنها بازداشت. حتی در چنین فرضی نیز آحاد مردم باید اداراکی منطقی از مصالح و منافع اجتماعی قانون داشته باشند. آیا نسلی که حجاب را نوعی محدودیت و کشف حجاب را یک حق طبیعی و نوعی از رهایی تصور میکند؛ اصلاً چنین اموری را هنجار اجتماعی و اخلافی میداند که با نقض آن بتوان او را نصیحت، ملامت یا مجازات کرد ؟!
مقوله حجاب و امثالهم در درجه اول علاج تربیتی دارند تا تقنینی. هیچ عقل سلیمی البته منکر ضرورت اعمال مدیریتوقانون در جامعه نبوده و نیست؛ لکن امر آموزش و تربیت ملازم بلکه پیشنیاز آن است.
بهنظر من آموزشوپرورش تنگه اُحد نظام اسلامی است. اگر در مرابطه و مراقبه از این تنگه غفلت شود همۀ مجاهدتها و هزینهکردهای میدان حکمرانی به تباهی و هزیمت خواهد رسید. اگر زیرساختهای کارشناسی و نخبگانی و نرمافزار مدیریتی نظام تعلیم و تربیت اصلاح نشود؛ امروز باید خاکریز خوب و بد را به خاکریز باید و نباید بسپاریم و فردا در خط مقدم هست و نیست از اصول و کیان مکتب دفاع کنیم. فرزندان ایران زمین با فطرت پاک و توحیدی خود از همین رهگذر رشد و کمال مییابند و شئونات جامعه را به صلاح و سداد خواهند رسانید. بفضلاللهوعونه / 12 فروردین 1403